cjonowaniu struktur instytucjonalnych...
Pomodliłem się do każdego boga jaki istniał bym był w wstanie wkurzyć tę kobietę do granic możliwości. |
WYBRANE PRZYK£ADY KRAJÓW UNII EUROPEJSKIEJ
Unia Europejska dostarcza kilku dowodów na mo¿liwoæ osi¹gniêcia
konwergencji. Mam tutaj na myli, w szczególnoci, przyst¹pienie do UE
ubo¿szych krajów europejskich, które mia³o miejsce w latach siedemdziesi¹-
tych i osiemdziesi¹tych. Irlandia sta³a siê cz³onkiem Unii w roku 1973, gdy
dochód przypadaj¹cy na jednego mieszkañca w tym kraju wynosi³ 59% red-
niej krajów UE. Do roku 1998 Irlandia nadrobi³a to opónienie, a wspomnia-
ny wskanik nieznacznie przekroczy³ redni wynik krajów UE21. Dla prze-
ciwwagi za dowiadczenia Grecji by³y mniej zachêcaj¹ce: wskanik docho-
du przypadaj¹cy na jednego mieszkañca tego kraju, w porównaniu ze red-
nim wskanikiem krajów UE, spad³ z poziomu 77%, jaki posiada³ w chwili
przyst¹pienia do Unii (w 1981 r.), do 66% w 1998 roku. Wzrost gospodarczy
Irlandii by³ jednak wynikiem szczególnego zbiegu okolicznoci, który ma zni-
kome szanse, aby siê powtórzyæ gdziekolwiek indziej. Bez tych szczególnych
okolicznoci ca³y makroekonomiczny fundament wiata nie móg³by osi¹gn¹æ
dostatecznie wysokiego tempa rozwoju gospodarczego, aby doprowadziæ do
konwergencji22. Nawet jednak w tym przypadku wzrost ten nale¿y rozpatry-
waæ w odpowiedniej perspektywie, wprowadzaj¹c rozró¿nienie pomiêdzy dy-
namik¹ Produktu Krajowego Brutto i Produktu Krajowego Netto23.
Przeprowadzone ostatnio badania dowodz¹ istnienia zjawiska konwer-
gencji w obrêbie UE oraz pomiêdzy Uni¹ i Stanami Zjednoczonymi24. Wykres
21 Progress Toward the Unification of Europe, Bank wiatowy 2000, Washington DC, s. 40.
22 Denis OHearn (2001), s. 80.
23 Podczas gdy w 1983 roku zyski odprowadzane za granicê stanowi³y 3% PKB, do roku 1995
wzros³y one do 19%, za do 1999 do niezwykle wysokiego poziomu 40% PKB (Denis OHearn, s. 83).
24 Carmela Martin, Francisco J. Velazquez i Bernard Funck (2001).
~ % ~
Czy mo¿liwe jest nadrobienie opónieñ w rozwoju gospodarczym ubo¿szych pañstw Europy?
1 8
1 ilustruje obydwie te sytuacje. Pierwsza ukazuje, i¿ ca³a Unia Europejska zbli¿a
siê do osi¹gniêcia poziomu dochodu przypadaj¹cego na jednego mieszkañca
w Stanach Zjednoczonych. Mo¿e to byæ wynikiem szybkiej odbudowy ekono-
micznej po zakoñczeniu drugiej wojny wiatowej, a nastêpnie korzyci wynika-
j¹cych z integracji UE. Druga przedstawia wyniki cz³onków Unii osi¹gaj¹cych
ni¿szy poziom dochodów (tzw. pañstw spójnoci spo³ecznej (ang. cohesion
countries), co wiadczy o tym, i¿ posiadaj¹ one mo¿liwoæ przyst¹pienia do
Cohesion Fund)25, które stopniowo zbli¿aj¹ siê do redniej krajów UE.
Wykres 1.
Wysokoæ PKB przypadaj¹ca na jednego mieszkañca w PPS26;
(lata 1960-2000)
EUR=100 wg PPP
200
180
160
USA
140
120
Irlandia
EUR punkt 2000
100
Hiszpania
80
Portugalia
Grecja
60
40
20
1960
1965
1970
1975
1980
1985
1990
1995
2000
ród³o: Dane Komisji Europejskiej (cytowane w pracy Carmela Martina, Fr. Velazqueza
i B. Funcka).
25 Fundusz Cohesion Fund zosta³ utworzony w roku 1993, po podpisaniu Traktatu w Maastricht, aby
wspieraæ ubo¿sze pañstwa w ich staraniach zmierzaj¹cych do spe³nienia wymagañ unii monetarnej.
26 Wskanik si³y nabywczej (ang. purchasing power standard PPS) okrela siê w taki sposób,
¿e dla ka¿dej zagregowanej wielkoci ekonomocznej wynik ³¹czny dla Unii Europejskiej, uzyskany
po konwersji wartoci uzyskanych w walutach krajowych z parytetem si³y nabywczej, równy jest
sumie danej wielkoci dla ca³ej Unii Europejskiej w euro. Mo¿na wiêc, w penym sensie, rozpatry-
waæ PPS jako euro w realnych warunkach (definicja EUROSTAT-u).
~ % ~
DA N I E L D AIANU
[ RUM UNIA]
Jednak¿e dowody zawarte w niniejszej pracy musz¹ zostaæ obwarowane
pewnymi zastrze¿eniami. Podobnie jak w pracy Bena Davida (2000), badania
te wskazuj¹ na to, i¿ kraje spójnoci spo³ecznej d¹¿y³y do osi¹gniêcia rednie-
go dochodu przypadaj¹cego na jednego mieszkañca krajów EU ju¿ przed
wejciem do Unii. To samo zjawisko mia³o miejsce w przypadku krajów cz³on-
kowskich, nale¿¹cych do Europejskiego Obszaru Wolnego Handlu w tym okre-
