Autor ten bodaj¿e najszerzej zaj¹³
siê problemem perspektyw zachowania specyficznych cech systemowych
Japonii i Niemiec. Temu zagadnieniu poœwiêcona jest znaczna czêœæ rozwa-
¿añ Ronalda Dore’a w jego najnowszej ksi¹¿ce (2000). Prognoza Dore’a jest
znacznie bardziej optymistyczna w stosunku do Japonii ni¿ Niemiec. Dalszy
proces urynkowienia i „ufinansowienia” w Niemczech wydaje siê obecnie
„niepowstrzymywalny”. Natomiast prawdopodobieñstwo mniejszego stopnia
globalizacji gospodarki i spo³eczeñstwa japoñskiego wi¹¿e z tym, i¿ kraj ten
ma znacznie g³êbsz¹ to¿samoœæ edukacyjn¹, dzieli pewne wspólne cechy
z s¹siadami, nie tylko z Kore¹, ale i z Chinami, i ma znacznie bardziej rozwi-
niêty, ca³oœciowy system neokorporacyjny.
8
Wyj¹tkowo realistycznie dostrzega te granice The Economist (2000b): „Mimo wszystko jed-
nak wiara w wy³¹czenie europejskiego modelu socjalnego spod kontroli rz¹du ma swoje granice.
Jak s³usznie zwracaj¹ uwagê przedstawiciele kontynentu, ma³o przekonywaj¹co brzmi zachwalanie
rozwi¹zañ brytyjskich, gdy¿ mo¿na zapytaæ, dlaczego zatem Niemcy i Francuzi, s¹ bior¹c przeciêt-
n¹, ci¹gle bogatsi od Brytyjczyków? Nawet po wch³oniêciu 17 milionów biedaków ze wschodnich
Niemiec ci¹gle czuj¹ siê bogatsi i nie odczuwaj¹ potrzeby zaciskania pasa. Co wiêcej, jeœli nawet
brytyjska restrukturyzacja gospodarki w latach osiemdziesi¹tych przynios³a sukces, to by³ to sukces
po³owiczny, bowiem wydajnoœæ pracy tych nawet, które dokona³y restrukturyzacji jest ci¹gle ni¿sza
od wydajnoœci pracy we Francji i w Niemczech”.
9
Niestety nie znam badañ na temat konwergencji systemowej pomiêdzy Francj¹ i Niemcami.
Istnieje wprawdzie wnikliwa analiza procesu zbli¿ania siê pod tym wzglêdem Francji do Niemiec
(Boltho 1996), ukazuje ona jednak raczej wspólny proces liberalizacji obu gospodarek w wyniku
tworzenia wspólnego rynku. Jeœli zaœ chodzi o instytucje rynku pracy i partycypacji pracowniczej,
to oba kraje zachowa³y swe odmiennoœci: daleko id¹cy proces uspo³ecznienia rynku pracy w Niem-
czech i nadal daleki od niemieckiego neokorporatyzmu system francuski. Dojœcie do w³adzy SPD
i niemal w tym samym czasie socjalistów francuskich do w³adzy oznacza³o raczej zwiêkszenie siê
ró¿nic w sferze polityki fiskalnej, o czym pisa³em wy¿ej.
~ !" ~
Systemowa ró¿norodnoœæ w war unkach globalizacji i integracji
18
B I B L I O G R A F I A
Albert, Michael (1994), Kapitalizm kontra kapitalizm, Wyd. „Znak”, Kraków.
Barber T. (1998), Schroeder clashes with with Bundesbank over growth [w:] Financial
Times, 2 listopada.
Berger, Susan (1996), Introduction [w:] Berger S. i Dore R., National diversity and global
capitalism, Cornell University Press, Ithaca –Londyn.
Boltho, Andrea (1996), Has France converged on Germany? Policies and institutions since
1958 [w:] Berger S. i Dore R., National diversity and global capitalism, Cornell
University Press, Ithaca –Londyn.
Bottomore, Tom B. i Rubel Maximilian (red.) (1964), Karl Marx, Selected writings in sociolo-
gy and social philosophy, McGraw-Hill Company, Nowy Jork-Toronto-Londyn.
Childs M.W. (1936), Sweden. The Middle Way, New Haven – Londyn.
Dore, Ronald (1994), Konspekt wyk³adu, Praga (maszynopis w posiadaniu autora).
Dore, Ronald (2000), Stock market capitalism:Welfare capitalism, Oxford University
Press.
Galbraith J.K. (1953), American capitalism. The concept of counterwailing power, Hough-
ton Milfin Company, Boston.
Gardawski, Juliusz (2001), Zwi¹zki zawodowe na rozdro¿u, Instytut Spraw Publicznych,
Warszawa.
Grzybowska, Krystyna (1997), Weigel jest ekonomicznym ignorantem, Bundestag wro-
giem euro [w:] Rzeczpospolita, 16 sierpnia.
Marks, Karol i Engels Fryderyk (1848), Manifest Komunistyczny [w:] Marks K. i Engels F.,
Dzie³a Wybrane, t. 1, Ksi¹¿ka i Wiedza, Warszawa.
Morrison, John D. i Wolf, Robert A. (1999/2000), Social works and social policy in Ger-
many and the United States [w:] American Studies Journal, nr 44.



 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

   
 
  te¿ poddania siê temu, co Ronald Dore nazywa American-led global capita-lism, kosztem „dobrego spo³eczeñstwa”...
Pomodliłem się do każdego boga jaki istniał bym był w wstanie wkurzyć tę kobietę do granic możliwości.