*-~Dcf psychoterapii rodzinnej zaliczana jest także terapia sieci rodzinnej (ne-
twork therapy), której twórcami są Speck i Attneave (1973). Stosowana jest wobec
osób i rodzin, które spostrzegają swoją sytuację jako beznadziejną, a zwłaszcza
wówczas, kiedy zawiodły inne formy pomocy. Zakłada się, że zaburzenia emocjo-
nalne są min. rezultatem osłabienia i zerwania tradycyjnych więzi społecznych.
Celem tej formy oddziaływań jest przywrócenie więzi między zaburzoną osobą
bądź rodziną nuklearną a rodziną poszerzoną, przyjaciółmi czy sąsiadami. W skład
wieloosobowej grupy udzielającej pomocy mogą wchodzić dalsi krewni, znajomi,
sąsiedzi lub pracownicy służb społecznych. Terapeuci są mało aktywni. Ich rola
polega na zainicjowaniu kontaktów między uczestnikami spotkania. Zakłada się,
że w tak zebranej grupie uruchamiane są procesy społeczne zmierzające do udzie-
lenia skutecznej pomocy rodzinie w kryzysie. Nichols (1984) jest skłonny przyznać
tej formie uprawiania terapii rodzinnej niezależne miejsce wśród innych kluczo-
wych nurtów, uznając, że realizowane są w niej najpełniej postulaty systemowe.
Wydaje się jednak, że autor ten przecenił znaczenie terapii sieci rodzinnej. W ostat-
nich latach nie rozwija się ona jako niezależny nurt. Praktykowana jest, z pewnymi
modyfikacjami, jako forma wspomagająca terapię rodziny nuklearnej.
W powyżej przedstawionym przeglądzie szkół psychoterapii rodzinnej zosta-
ły zaprezentowane tylko główne nurty. Warto dodać, że istnieje wiele różnorodnych
sposobów pracy z rodziną inspirowanych założeniami kilku szkół. Przykładem
podejścia łączącego elementy teorii psychoanalitycznej, teorii uczenia i komunika-
cji oraz teorii kryzysów jest krótkoterminowa psychoterapia małżeństw opisana
przez Freeman (1991).
Po okresie dynamicznego rozwoju zarówno teoretycznych podstaw, jak i prak-
tyki terapii rodzinnej, można zaobserwować pewien niedostatek dyskusji pomiędzy
przedstawicielami głównych szkół.
Część III
SPECYFICZNE PROBLEMY
PSYCHOTERAPII
Rozdział VIII
PSYCHOTERAPIĄ SCHIZOFRENII
ORAZ ZABURZEŃ Z POGRANICZA
NERWICY I PSYCHOZY
1. SCHIZOFRENIA ORAZ ZABURZENIA
Z POGRANICZA NERWICY I PSYCHOZY
1.1. SCHIZOFRENIA1
Jako osobna jednostka chorobowa
została opisana po raz pierw-
szy w XIX wieku przez Kraepelina, pod nazwą „dementia praecox". Ale pierwszy
użył terminu „schizofrenia" i dokładnie opisał jej objawy Bleuler (1972; pierwsze
wydanie ukazało się w r. 1911). Jako^odstewowe objawy osiowe autor ten wymie-
nia: (1) autyzm — czyli wycofanie się z kontaktu ze światem otaczającym, zewnę-
trznym; (2)_rpzszczepienie (po grecku schizo = rozszczepiam) emocji, nieadekwat-
ność.uczuć i (3) rozszczepienie myśli przejawiające się rozkojarzeniem, rozerwa-
niem toku myśli, czyli przewagą pierwotnego procesu myślowego nad wtórnym.
Inne symptomy schizofrenii, jak halucynacje, urojenia i „dziwaczność" zachowa-
nia, uważa się za objawy nawarstwione na wyżej opisane objawy osiowe. Nie
w każdym przypadku muszą one występować (Bilikiewicz 1973). Przy używaniu
terminu „objawy psychotyczne" ma się na myśli jednak zwykle te ostatnie (halu-
cynacje, urojenia).
Według klasyfikacji psychiatrycznej DSM-III-R, pacjentów, u których rozpo-
znawana jest schizofrenia, charakteryzuje: utrata uprzednich możliwości funkcjo-
1 Zaburzenia schizofreniczne zostały w literaturze polskiej bogato opisane (np. Kępiński 1972,
Bilikiewicz 1973). W części 1 niniejszego rozdziału więcej uwagi poświęciliśmy zaburzeniom z
pogranicza nerwicy i psychozy, mniej znanym polskiemu czytelnikowi, W omawianiu tych zaburzeń
będziemy czynili odniesienia do opisu schizofrenii; będzie tu dominował psychoanalityczny sposób
ujmowania zaburzeń. Reprezentanci tego podejścia teoretycznego dysponują bowiem bogatą wiedzą
na temat zaburzeń schizofrenicznych oraz zaburzeń z pogranicza nerwicy i psychozy, wiedzą znacznie
wykraczają poza opisy zawarte w podręcznikach psychiatrii.
295
4
f
i
nowania, zaburzenia komunikowania się, dziwaczne urojenia i omamy, zaburzenia
spostrzegania i emocji oraz niekiedy dziwaczne zachowania (Carson i in. 1988).
Wyodrębnia się pięć postaci schizofrenii: niezróżnicowaną,katatoniczną, zdezin-
tegrowaną (disorganized), paranoidalną oraz chroniczną (zejścicwaju^
1.2. ZABURZENIA Z POGRANICZA NERWICY I PSYCHOZY2
Pierwszy użył tej nazwy i opisał pacjentów z tymi zaburzeniami Knight
(1954). Ale już w okresie międzywojennym stosowano takie nazwy, jak schizoidia,
schizotymia, schizofrenia rzekomonerwicowa, schizofrenia latens, osobowość pre-
psychotyczna, osobowość niedojrzała, osobowość nieprawidłowa, osobowość psy-
chopatyczna. Tych określeń jednak nie ujmowano, jak obecnie, w jedną jednostkę
chorobową, ale czasem zaliczano do nerwic, czasem do psychoz, a najczęściej do
psychopatii (Schneider 1943).
Później, w okresie powojennym również nie traktowano zaburzeń z pograni-


 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

   
 
  jest w następujących przypadkach: (1) modyfikowania stylu życia rodzin o niskichumiejętnościach wprowadzania zmian, (2) łączenia w trakcie leczenia...
Pomodliłem się do każdego boga jaki istniał bym był w wstanie wkurzyć tę kobietę do granic możliwości.