[nieszczęście], kiedy nie tylko na to nie patrzę, com kochał bardziej niż samego siebie a równo z duszą moją, ale i słyszeć ledwie mi się kiedy dostaje, a...

Ponieważ i odpisać
na to, o co piszę, nie chcą mi, dłuższym nie fatygując pisaniem, całuję i obłapiam w imaginacji, kiedy się inaczej nie godzi, Wć serce moje. A
toute la famille mes tres humbles respects. Jakubka obłapiam; a o dziewczynie dotąd nie wiem, jeśli na tym, czy na tamtym świecie. -
O przysłanie tego zwierciadła i tych książek przez pewną okazję uniżenie
proszę: un miroir ardent, fait par M.Villette a Lyon; le Journal des savants de l'an 1669 et 1670; De l'Art des devises, par P. Lemoyne de la 122
Comp. de Jesus, in 40, a Paris chez Seb. Cramoisy et Seb. Marbre-Cramoisy, 1666: les Conseils d'Ariste d Celimene, a Paris chez Nic.
Pepingue au Palais, 1666. -
A Leopol, 30 I [1671].
Jedyna duszy i serca pociecho!
Poczty przeszłej żadnego od Wci serca mego nie odebrałem pisania, a to
dla tej przyczyny, że francuska poczta nie przyszła była do Gdańska; i
często tego snadź bywa. Tej zaś teraźniejszej odebrałem du 26eme
decembre numero 22. Ten list zastał mię nie bardzo zdrowego z okazji samej absence Wci; przeczytany, tym więcej dodał okazji, że tę noc przeleżałem w ciężkiej gorączce, przy myślach, niespaniu i szagrynie (tak przykrym, że wierzyć niepodobna, aby dusze w czyścu ucierpieć więcej
mogły), a to z tej przyczyny, że mi Wć najmniejszej nie dajesz deklaracji, co wzdy ze mną dalej czynić chcesz. Ja tak dłużej żyć nie mogąc, bo mi
już natura dalej wytrwać nie pozwala, dotąd się zatrzymuję nie dla jakiego grzechu albo w sumieniu skrupułu (bo w tym mam dyspensę, ponieważ
człowiek dobrowolnie sam się zabijać nie może, zdrowia swego wniwecz
obracać), alem to dotąd uczynił i z tymem się zatrzymał dla jednej jeszcze miłości Wci serca mego: bo lubo widzę, że Wć cale o to nie dbasz i
pozwoliłabyś na to w sercu swym bardzo ochotnie, żebym ja tu czynił, co
chciał, byleś Wć tam mieszkała, ale że ja widzę to na oko, że gdyby mi się raz tylko tego dopuścić przyszło, tedy tejże minuty większa połowa
miłości przeciwko Wci oziębnąć by musiała i tak bym się zaraz począł
kochać w Wci, jako Wć teraz we mnie, tj. kochać się z daleka, dobrze
sobie życzyć, a nie dbać, aby z sobą żyć i być w kupie. Dlatego, moje
serce, nie proś Wć o to P. Boga, żebym ja tak kochał w Wci, jako Wć we
mnie, bo kiedy by do tego przyszło, tobyśmy się do śmierci z sobą nie
widzieli; ja zaś tak kochając, jako teraz kocham, umieram tysiąc razy na
godzinę bez widzenia Wci. Wszystkie nieszczęścia moje po te czasy za
nic mi nie są i nie były, tylko to jedne rozłączenie. Zdrowie moje na
ostatek z żadnej inszej nie cierpi okazji, tylko z tej jednej, i gdybym
wiedział już intencję Wci serca mego, tedy mi już to uczynić przyjdzie,
nie co rozum, ale co miłość sama każe. Niech wszystko zginie, i ja sam, a niech nie będę dłużej rozłączonym od serca swego!
Piszesz Wć, że przecię bardziej we mnie kochasz, niżeli kiedy Heleny,
Anusie i nie wiem kto. Racz mi w tym, moja duszo, odpuścić. Kochały
mię te imiona mocno swego czasu i pewnie na moment jeden, na łokieć
jeden nigdy by się były ode mnie nie oddaliły. Kochanie zaś Wci mego
123
serca jest jakieś ekstraordynaryjne, co się to wtenczas we mnie najbardziej kochasz, kiedy mię nie widzisz, a kiedyś jest ze mną, to ni o czym nie mówisz i nie myślisz, tylko żeby się ode mnie oddalić jak
najdalej. Po elekcji, choć-eś Wć nie była brzemienną, toś się po staremu, o jako bardzo, napierała do Gniewu, abyśmy się byli kochali w sobie, Wć
w Gniewie, a ja siedząc w Żółkwi albo Jaworowie. W ostatku, moje serce,
bez wszelkiej urazy i gniewu, racz mi przypomnieć raz jeden albo znak
jeden tej Wci ku mnie miłości, jakoś Wć ze Francji wyjechała. A ja to
przypominam: jeśli kiedykolwiek pokazałaś mi dobrą twarz albożeś mię
karesowała, albożeś się ze mną w łóżku rano bawić chciała, nie chcąc mię
od siebie puścić, to tylko dlatego, aby było ze mną o drodze gadać i o jako najprędszej ode mnie wyprawie; przed czym gdym już uciekał (bo takie
każde słowo przenikało mi aż do serca), to cały dzień gniew i ledwo na
mnie patrzeć możono. Co jeśli tak nie bywało, niech nie żyję.
Jakoż to tedy żyć, wspominając sobie takie rzeczy, i jako sobie dać
perswadować to kochanie, które o pięćset mil pali Wć serce moje, a za
zbliżeniem się nie tylko ziębnieje, ale się w lód obraca. Przyznam się Wci mojej duszy, że podczas już sam siebie chcę oszukać; ale żem nie dziecię
i mający też jakąkolwiek w tym praktykę i z samej Wci mojej duszy
doświadczenie (gdy owo votre famille gniewała się, żeś za mnie poszła, a jam tylko był jedynakiem w łasce i miłości Wci serca mego), i na jedną
tedy minutę godziny w tym się uspokoić nie mogę, co jest jaśniejszego i
dowodniejszego nad słońce, żem jest najnieszczęśliwszym z okazji tylko
samej niemiłości Wci serca mego człowiekiem. -
A Leopol , 6 II 1671.
- Już tu z doktorami mięsopustować będę w łóżku, z którego dla srogiej
słabości ledwo kiedy wstać mogę. P. wojewoda krakowski i z samą
jejmością przyjeżdżali umyślnie do Jaworowa, prosząc mię na mięsopusty
do siebie, aby mi jakożkolwiek z głowy wybić melankolię dobrą
kompanią, którą tam umyślnie dla mnie sprowadzili, tj. jmp.
podkomorzynę koronną, która teraz w Wiślicy mieszka, jmp. stolnikową
koronną i innych. Przyjeżdżał potem książę podkanclerzy , prosząc bardzo do Białej, a stamtąd imieniem Królowej JMci do Warszawy, która sama
chce być mediatrice wespół z Cesarzową JMcią, a to z tej przyczyny, aby dom austriacki już mógł być pewien przyjaźni mojej.
Widzę, że to wesele dojdzie z księciem Dymitrem, lubo go znowu dwór
cale nie życzy, inni jednak, osobliwie jmć ks. arcybiskup, bardzo. W
księstwie też widzę do tego wielką dyspozycję, a to z pewnych przyczyn,
124
których wypisać trudno, bo już znowu listy przejmować poczęto. Rajtara jmci ks. arcybiskupa z listami od pana poznańskiego powracającego


	[nieszczęście], kiedy nie tylko na to nie patrzę, com kochał bardziej niż samego siebie a równo z duszą moją, ale i słyszeć ledwie mi się kiedy dostaje, a...	Pomodliłem się do każdego boga jaki istniał bym był w wstanie wkurzyć tę kobietę do granic możliwości.