241' KP. Strony zbiorowych stosunków pracy powinny bowiem mieć możliwość swobodnego kształtowania zbiorowych stosunków pracy. Najlepszym miejscem do tego jest właśnie układ zbiorowy. Dotyczy to w szczególności praw i wolności związkowych pracowników, które mogą być przedmiotem sporu zbiorowego (por. art. 1 SporyZbiorU). Byłoby bowiem niecelowe, aby zakres przedmiotowy układu był węższy niż zakres sporu zbiorowego. Przeciwnie, należy dążyć do tego, aby jak najwięcej spraw mogło być rozstrzyganych w drodze rokowań zamiast sporów zbiorowych. Należy dopuścić również regulowanie w układzie dalszych spraw z zakresu zbiorowych stosunków pracy, poza stosowaniem układu, w tym zwłaszcza procedur i zasad rozwiązywania sporów czy ograniczeń prawa do strajku. W szczególności związki zawodowe mogą wyrzec się na pewien czas korzystania z prawa do strajku. Strony mogą także określić w układzie tryb przyszłych rokowań i rozstrzygania związanych z tym sporów, o czym mowa w art. 2413 § 2 KP. Jeśli chodzi o inne sprawy, które mogą być regulowane w układzie (niedo-tyczące treści stosunku pracy czy zobowiązań jego stron), to jest to np. wysokość odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych czyjego tworzenie1. 451 Porównanie zakresu układów z zakresem sporów zbiorowych wskazuje też na to, iż przedmiot układu może obejmować świadczenia socjalne pracowników (nieobjęte treścią stosunku pracy). Trudność zastosowania przepisu art. 240 § 2 KP polega jednak na tym, że nie ma jasności, które z przepisów mają charakter bezwzględnie obowiązujący. Poza bowiem art. 291 § 4 KP przepisy nie określają swojego charakteru, a poglądy doktryny są w tym zakresie niejednolite. Sam kodeks zresztą wyłącza z materii układowej niektóre sprawy regulowane przepisami, uznawanymi niekiedy za bezwzględnie obowiązujące, co dotyczy np. ochrony przed rozwiązaniem. Ponieważ jednak omawiane ograniczenie przedmiotu układu ma charakter wyjątkowy, to nie można interpretować go w sposób rozszerzający.
Należy zwrócić uwagę, iż o tym, jaki będzie faktyczny zakres przedmiotowy układów, nie decydują przepisy kodeksu regulujące ten zakres, lecz fak-
Por. art. 4 ust. 1 FundŚwSocjU.
Nb. 451
§ 36. Rokowania i układy zbiorowe pracy
301
tyczna możliwość i potrzeba regulacji określonych spraw w układach zbiorowych. Niewątpliwie będą to przede wszystkim kwestie związane z wynagrodzeniem zasadniczym i innymi składnikami wynagrodzenia. Wpłynie na to również przesunięcie do układów zbiorowych dotychczasowej regulacji warunków wynagradzania za pracę i przyznawania innych świadczeń związanych z pracą i ograniczenie uprawnień Rady Ministrów do ustalania wynagrodzeń w sferze budżetowej tylko do sytuacji, w której dla danej grupy pracowników nie zawarto układu zbiorowego pracy, a w pozostałych działach zatrudnienia - tylko do niektórych składników wynagrodzenia.
Jeśli chodzi natomiast o warunki pracy, to Kodeks pracy i pozostałe przepisy prawa pracy w dalszym ciągu normują większość uprawnień pracowniczych w sposób szczegółowy, gwarantując zarazem pracownikom stosunkowo wysoki poziom uprawnień, co w praktyce ogranicza materię układową. Przykładem są zwłaszcza urlopy wypoczynkowe czy odprawy z tytułu zwolnienia z pracy, regulowane w wielu państwach zachodnich przede wszystkim w układach zbiorowych pracy. Z drugiej strony, kodeks poszerza faktyczny zakres materii układowej w tym zakresie, przesuwając do układów pewne kwestie regulowane wcześniej przepisami prawa, co dotyczy w szczególności kwalifikacji zawodowych pracowników, skróconego czasu pracy i dodatkowych płatnych urlopów wypoczynkowych.
IV. Strony układu 1. Zdolność układowa pracodawców
Stronami układu są związki zawodowe i pracodawcy lub ich organizacje. 452 Nie dotyczy to jednak każdego z tych podmiotów, lecz tylko tych, które mają zdolność układową, przez którą należy rozumieć możliwość prowadzenia rokowań i zawarcia danego układu.
Jeśli chodzi o pracodawców, to zdolność układową ma pojedynczy pracodawca (układ zakładów}') lub ich organizacja (układ ponadzakładowy). Układ zakładowy może obejmować więcej niż jednego pracodawcę, jeżeli pracodawcy ci wchodzą w skład tej samej osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej.
Do 31.12.2008 r. ponadzakładowy układ zbiorowy pracy ze strony pracodawców może zawierać:
1) właściwy minister lub centralny organ administracji rządowej - w imieniu pracodawców zatrudniających pracowników państwowych jednostek sfery budżetowej niezrzeszonych w organizacji pracodawców,
Nb. 452
302
Rozdział VIII. Zbiorowe prawo pracy
2) odpowiednio wójt (burmistrz, prezydent miasta), starosta, marszałek województwa oraz przewodniczący zarządu związku międzygminnego lub powiatowego - w imieniu pracodawców zatrudniających pracowników samorządowych jednostek sfery budżetowej niezrzeszonych w organizacji pracodawców.
2. Zdolność układowa pracowników
453 Po stronie pracowników zdolność układową mają tylko związki zawodowe.


 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

   
 
  Pojęcie wzajemnych zobowiązań stron układu należy interpretować w sposób szeroki, nie ograniczając się tylko do zobowiązań wynikających ze stosowania układu, jak to...
Pomodliłem się do każdego boga jaki istniał bym był w wstanie wkurzyć tę kobietę do granic możliwości.